Αφήγηση ή διήγηση μιας ιστορίας έχουμε όταν παρουσιάζουμε μια ιστορία, ένα περιστατικό ή ένα γεγονός που ζήσαμε εμείς οι ίδιοι ή που ακούσαμε από κάποιον άλλο με μια ορισμένη σειρά. Π.χ. ένα ταξίδι που πήγαμε, μια εκδρομή, ένα ατύχημα, κάτι απρόοπτο κλπ.
Τα γεγονότα μπορεί να είναι:
πραγματικά
φανταστικά
Είδη αφηγηματικών κειμένων:
Διηγήματα
Μυθιστορήματα
Παραμύθια
Μύθοι
Θρύλοι
Απομνημονεύματα
Βασικά στοιχεία μιας αφήγησης:
ο χώρος
ο χρόνος
οι ήρωες
η πλοκή
οι σκέψεις και τα συναισθήματα των ηρώων
Για τον χώρο:
-
Τοπικά επιρρήματα: μακριά, κοντά, εδώ, εκεί, πάνω, κάτω, πέρα, ψηλά, χαμηλά, μακριά, κοντά, βαθιά, ρηχά, αντίκρυ, απέναντι, ανατολικά κλπ.
-
Επίθετα: ορεινός, -ή, -ό, διπλανός, -ή, -ό, γειτονικός, -ή, -ό, μακρινός, -ή, -ό κλπ.
-
Φράσεις με προθέσεις: από τον κήπο, μέχρι τη θάλασσα, στο εξοχικό κλπ.
Για τον χρόνο:
-
χρόνοι των ρημάτων (συνήθως παρελθοντικοί χρόνοι (Παρατατικός, Αόριστος, Υπερσυντέλικος) ή Ενεστώτας για να δώσουμε ζωντάνια στο λόγο μας)
-
Χρονικά επιρρήματα: πέρυσι, φέτος, ύστερα, νωρίτερα, αργότερα, μετά, αύριο, μεθαύριο, χθες, αποβραδίς κλπ.
-
Ουσιαστικά με σημασία επιρρήματος: το πρωί, το χειμώνα, την Κυριακή, το καλοκαίρι κλπ.
-
Φράσεις με προθέσεις: κατά τα μεσάνυχτα, από νωρίς, για λίγο κλπ.
-
Χρονικές προτάσεις: Όταν φύγαμε…, Μόλις ξεκίνησε…, Αφού φτάσαμε… κλπ.
Για τους ήρωες:
όνομα
επάγγελμα
φύλο
ηλικία
καταγωγή
σχέση-συγγένεια
ιδιαίτερο χαρακτηριστικό
Για την πλοκή:
-
Αιτία ή αφορμή για να αρχίσει η αφήγηση
π.χ. Το φετινό καλοκαίρι μάς είχε καλέσει στο εξοχικό της μια φιλική μας οικογένεια.
-
Γεγονότα που συμβαίνουν και επηρεάζουν τη ζωή των ηρώων ή γεγονότα που προκαλούν οι ίδιοι οι ήρωες δημιουργούν την εξέλιξη της ιστορίας.
π.χ. Όταν φτάσαμε στο χωριό θυμήθηκα ότι είχα ξεχάσει κάτι σημαντικό.
-
Συνήθως η ιστορία τελειώνει με αποτελέσματα και συνέπειες.
π.χ. Από τότε κατάλαβα πως οι διακοπές σε βουνό είναι πολύ ωραίες.